Het einde van het jaar is in zicht. “We hebben ons er wederom doorheen geworsteld”, hoor je sommigen zeggen. “Het was weer een mooi jaar”, zeggen anderen. “We hebben veel verloren in 2018”, kan je roepen. “Het jaar heeft ons weer enorm veel leuks gebracht”, kan je concluderen.
Het kan allemaal in Nederland: zeggen wat je denkt, vertellen hoe je het jaar beleefde, beschrijven wat je allemaal hebt meegemaakt of wat je juist hebt overgeslagen. Het kan allemaal.
Maar als er iets is wat 2018 mij geleerd heeft, is dat het allemaal kán, maar niet allemaal hoeft. Je kan bij elk evenement willen zijn, je kan ook iedere avond onder een kleedje op de bank verdwijnen. Je kan alles leuk vinden, maar je kan ook alles waar je oog op valt bespotten. Je kan zeggen wat je denkt en je kan ook overal je mond over houden. Je kan roepen wat het eerst in je opkomt, maar je kan er ook iets langer over nadenken. Je kan jezelf op de eerste plaats zetten, maar je kan ook kijken naar wat een ander bezighoudt.
Wat vind ik hiervan? Dat is de vraag die je jezelf tegenwoordig bijna dagelijks moet stellen. Je moet een mening hebben over Sinterklaas en zijn Pieten, over gelukzoekende vluchtelingen, over belastingverhoging, over iedereen die via de televisie en telefoon ons leven in geprojecteerd wordt, over het liefdesleven van singles, over de president van welk willekeurig land ter wereld, over de tuin van de buren. En spreek je je niet uit? Dan heb je geen mening en sta je buitenspel. Terwijl de rest fanatiek schreeuwend en scheldend de bal over het heldergroene gras trapt, mag jij toekijken vanaf de zijlijn. Zolang je je mond maar houdt.
Het hebben van een mening en het profileren hiervan, lijkt belangrijker dan het aangaan van het gesprek. Maar zou het niet mooi zijn als we onszelf eerst afvragen: wat denkt een ander hierover? Nog voordat we onze eigen mening van de daken schreeuwen. Zou het niet mooi zijn als we eerst nadenken wat voor effect dat wat we zeggen, heeft op degene waar het over gaat? Nog voordat we onze messen zomaar in andermans rug steken. Zou het niet mooi zijn als we vragen stellen én luisteren naar het antwoord? Nog voordat we onze vooroordelen zelf de wereld in gooien door een paar simpele tikken op een touchscreen.
Als we allemaal vijf minuten langer nadenken, kunnen we vijf minuten langer naar elkaar luisteren. Als we vijf minuten langer nadenken, geven we elkaar vijf minuten langer de tijd om elkaar beter te leren kennen. Als we vijf minuten langer nadenken, geven we elkaar honderd kansen op een mooier leven. Als we vijf minuten langer nadenken, kunnen we zoveel meer liefde delen.
Dat is wat ik iedereen deze kerstdagen en het hele nieuwe jaar toewens: vijf minuten extra om naar elkaar te luisteren, om elkaar beter te leren kennen, om elkaars leven mooier te maken en elkaar lief te hebben. Maak er een wonderschoon, dierbaar en liefdevol 2019 van!